Wat was al bekend?

 In de kamerbrieven van 25 november 2022 werd door de Minister een korte termijnaanpak gepresenteerd voor het bereiken van een directe dalende lijn van stikstofdepositie. Op korte termijn moet ruimte worden gecreëerd om een groot deel van de PAS-melders te legaliseren en er is ruimte nodig voor herstel van de natuur.

In november werd aangekondigd:

  • Uiterlijk januari 2023: kwantificering van de doelstelling en criteria en drempelwaardes van de Lbv+
  • April 2023: openstelling Lbv en Lbv+
  • Zomer 2023: afronding voorbereiding inzet verplichtend instrumentarium
  • Najaar 2023: evaluatie
  • Eind 2023: sluitingsdatum Lbv+
  • Januari 2024: start verplichtende aanpak, indien het vrijwillige spoor onvoldoende oplevert.

Wat volgt uit de brieven van 10 februari 2023?

Piekbelastersaanpak

De Minister benadrukt in de brieven dat eerst op basis van vrijwilligheid een grotere groep bedrijven in de gelegenheid worden gesteld om de stikstofuitstoot op de betreffende locatie zeer significant te reduceren door te verduurzamen, om te schakelen, te verplaatsen of te stoppen. De inzet op piekbelasters past in de bredere integrale transitie van het landelijk gebied, met het Nationaal Programma Landelijk Gebied en de bijbehorende gebiedsprogramma’s en gebiedsprocessen als centrale elementen.

In het kort signaleren wij het volgende:

  • De ambitie is om de stikstofdepositie met de piekbelastersaanpak met ordegrootte 100 mol/ha/jaar gemiddeld te reduceren. Het is een inspanningsverplichting. Daarmee zou de helft van de opgave in termen van de nationale doelstelling (het areaal onder de KDW in 2030) kunnen worden ingevuld.
  • De betreffende bedrijven kiezen zelf of zij hun uitstoot terugdringen via (combinaties van) innoveren, omschakelen, verplaatsen, dan wel stoppen, en krijgen daar de instrumenten voor aangereikt.
  • In de vrijwillige fase wordt de focus gelegd op de 3000 bedrijven die de meeste depositie veroorzaken. Zonder onderscheid te maken op welke stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden hun uitstoot precies neerslaat.
  • In april 2023 wordt een drempelwaarde bekend gemaakt. Aan deze waarde kan worden getoetst of een ondernemer deel kan nemen aan de piekbelastersaanpak en/of van andere instrumenten.
  • In april 2023 komt een website beschikbaar waar ondernemingen op basis van hun bedrijfsgegevens een inschatting kunnen krijgen of zij tot de doelgroep behoren, en welke keuzemogelijkheden er zijn voor het gebruik kunnen maken van de regelingen.
  • Uiterlijk voor begin april 2023 wordt helderheid gegeven over de beschikbaarheid en openstellingsperiode van verschillende instrumenten en regelingen (Lbv+).
  • De vrijwillige regelingen staan open tot en met december 2023.
  • Bij Lbv en Lbv+ geldt als voorwaarde dat de huidige agrarische activiteit geheel moet worden beëindigd en dat daarmee minstens 85% reductie blijvend moet worden gerealiseerd.
  • Bij deelname aan Lbv en Lbv+ is het toegestaan daarbij een nieuwe economische activiteit te starten (niet zijnde de huidige veehouderijactiviteiten) met tot maximaal 15% van de oorspronkelijk toegestane stikstofemissie.
  • Fiscale voorzieningen en mogelijkheden voor specifieke afspraken ten behoeve van de piekbelastersaanpak worden nog onderzocht.

Wij signaleren verder de volgende zaken die voor u van belang zijn:

Intern salderen

  • Er wordt gewerkt aan een wetswijziging om intern salderen vergunningplichtig te maken. Daarbij wordt expliciet opgemerkt dat als gevolg daarvan bevoegde gezagen via beleidsregels voorwaarden kunnen stellen aan intern salderen, bijvoorbeeld ten aanzien van latente ruimte. De vergunningplicht biedt de basis voor de aanpak van de latente ruimte langs twee sporen.

Voorkeursrecht

  • Het kabinet wil een voorkeursrecht kunnen vestigen als de beoogde functie in de agrarische sfeer zit. Deze mogelijkheid zal worden toegevoegd aan het wettelijk instrumentarium. Het voorkeursrecht kan gevestigd worden om agrarische grond te behouden en daarmee het extensiveren of verplaatsen van boerenbedrijven mogelijk te maken.

Extern salderen

  • Het kabinet zet in op een generieke verhoging van het afroompercentage naar 40% bij extern salderen.
  • Er wordt gewerkt aan het voorkomen van extern salderen met slapende vergunningen. Met deze stappen wordt de ingebruikname van latente ruimte via extern salderen voorkomen.

Programma’s, analyses en KDW

  • Er wordt door de provincies gewerkt aan de gebiedsprogramma’s die op 1 juli 2023 worden opgeleverd.
  • Er worden natuurdoelanalyses opgesteld voor natura 2000-gebieden. Daarmee wordt inzichtelijk gemaakt in welke mate de instandhoudingsdoelstellingen worden gerealiseerd en wat de verwachte gevolgen van al geplande en reeds in uitvoering genomen maatregelen zijn.
  • Het traject ‘alternatieven voor de KDW’ is in gang gezet. Als er in dit traject een alternatief voor de rol van de KDW wordt gevonden dat aan de kaders voldoet zal hierover eind 2023 besluitvorming kunnen plaatsvinden.

Informatie en contact

In de kamerbrieven van 25 november 2022 was het nodige aangekondigd, maar was er nog veel onduidelijkheid. Met de kamerbrieven van 10 februari 2023 is iets meer duidelijk geworden, maar anderzijds blijft helaas nog altijd veel onduidelijk en moeten veel onderdelen nog worden uitgewerkt. Wij blijven de ontwikkelingen op de voet volgen.

Als u vragen heeft, neemt u dan gerust vrijblijvend contact met ons op.